ვაჟის სახელები


ლადო - მომდინარეობს ვლადიმერ-ისაგან, ქართულში ქცეულია დამოუკიდებელ სახელად (ლადო აღნიაშვილი, ლადო მესხიშვილი, ლადო გუდიაშვილი, ლადო გრიგოლია, ლადო ასათიანი, ლადო ავალიანი). მისი მოფერებითი ფორმაა ლადიკო.

ლავრენტი (ლათინური) ლაურუს ლათინურად ეწოდება " დაფნას "  (იქიდანვეა რუს. лавр - " დაფნა "). ძველთაგანვე წესად იყო სხვადასხვაგვარი შეჯიბრების დროს გამარჯვებულის შემკობა დაფნის გვირგვინით. ამიტომ ამ სიტყვამ გადატანითი მნიშვნელობაც შეიძინა და " გამარჯვებას "  ნიშნავს (აქედანაა ლაურეატი - " დაფნით შემკული "  ე.ი. " გამარჯვებული "). იმავე სიტყვისაგან ნაწარმოებია აგრეთვე ქალაქის სახელწოდება ლავრენტია. ყოველივე ამის წყალობით ლავრენტი განიმარტება როგორც - " დაფნისა "  (დაფნის გვირგვინის დამდგმელი "  ე. ი. " გამარჯვებული ") ან " ქალაქ ლავრენტის მცხოვრები ". იმავე სიტყვის ძირისაგან ნაწარმოებია აგრეთვე რამდენიმე სხვა სახელიც: ლავრი, ლავრა, ლაურა.

ლაზარე (ძველი ებრაული) " ღვთის წყალობა "  (უფრო დაწვრილებით იხ. ელიაზარ).

ლაშა (ქართული) " ნათელი ", " შუქი ". ლაშარი სალოცავია ფშავ-ხევსურეთში, ალაშარა აფხაზურად " სინათლეს "  ნიშნავს. ლაშა კავშირშია ამ სიტყვებთან, იგი მომდინარეობს წარმართული ღვთაების სახელისაგან. ცნობილია საქართველოს მეფე ლაშა-გიორგი, თამარ მეფის ვაჟი (მეფობდა 1213-1222 წლებში).

ლაშქარა (ირანული) - " მხედარი ", " მეომარი ", " მოლაშქრე ". აქედანაა გვარები: ლაშქარაძე, ლაშქარაშვილი, ლაშქარეიშვილი, ლაშქარავა.

ლეგა (ქართული) " შავგვრემანი ".

ლევან – ქართული ფორმაა ლეონ-ისა, რაც " ლომს "  ნიშნავს. ცხოველთა მეფის სახელწოდება ბევრ ევროპულ ენაში ძველ_ეგვიპტური ლებუ-საგან მომდინარეობს; ასეთია, მაგალითად: ბერძნული ლეონ, ლათინური ლეო, გერმანული ლიოვე, რუსული ლევ... აქედანვეა ქართული ფორმა ლომი. იგი, როგორც ადამიანის საკუთარი სახელი, საეკლესიო კალენდარში არ გვხვდება, მაგრამ ეს სახელი რომ გავრცელებული ყოფილა ხალხში, ამას მოწმობს მრავალი გვარი (ლომიძე, ლომაძე, ლომაშვილი, ლომაური და სხვანი). საეკლესიო კალენდარში ეს სახელი შეტანილი იყო ბერძნული ფორმით: ლეონ. მასვე უკავშირდება ლევ, ლეო და ლევან. ამათგან მომდინარე გვარებია: ლეონიძე, ლევიძე, ლევიშვილი, ლევანიშვილი და სხვ. ლევანი საქართველოს ისტორიაში არაერთი ცნობილი პიროვნების სახელია, განსაკუთრებით ხშირად იგი გვხვდება სამეგრელოს მთავრების (დადიანების) საგვარეულო სახელად. საერთოდ, ლევანი ქართულ საისტორიო წყაროებში დასტურდება XIII ს-დან, ლეონი – V საუკუნიდან.

ლელო (ქართული).

ლეო (ლათინური) " ლომი " ; აქედან – ლეონ (←ლეონის " ლომისა ") დაწვრილებით იხ. ლევან. ლეონი ერქვა რამდენიმე მეფესა და ერისთავს, ვახტანგ გორგასლის ვაჟს, ვახტანგ მეექვსის მამას, ერეკლე მეორის ვაჟს და ა.შ. ლიტერატურულ პერსონაჟთაგან ლეონი ჰქვია მეფის ვაჟის, ჯუმბერის, აღმზრდელს სულხან-საბა ორბელიანის " სიბრძნე-სიცრუისაში ".

ლეონიდე (ბერძნული) " ლომის მსგავსი ".

ლეონტი (ბერძნული) " ლომისა ". ცნობილია ძველი ქართველი ისტორიკოსი, " ქართლის ცხოვრების "  აღმწერთაგანი, ლეონტი მროველი. ხალხში გვხვდება პარალელური ფორმა ლევანტი (შეადარეთ: ლეონ//ლევან).

ლილე (ქართული) მნიშვნელობა დაუდგენელია. აქედან ჩანს ნაწარმოები გვარები: ლილაძე, ლილუაშვილი, ლილაური. ამათგან პირველი გვხვდება ისტორიულ დოკუმენტებში (XVIIს.).

ლიპარიტ – ქართული სახელია გაურკვეველი მნიშვნელობისა. ისტორიულ დოკუმენტებში გვხვდება XI ს-დან. ლიპარიტი თრიალეთის ერისთავთა საგვარეულო სახელია და ბევრი მათგანი იხსენიება " ქართლის ცხოვრებაში ". ქართულიდან შემოსულია სომხურში. ამ სახელისაგან წარმოქმნილი გვარებია: ლიპარტაშვილი, ლიპარტიანი, ლიპარტია, ლიპარტელიანი, ლიპარია, ლიპარიძე, ლიპარიშვილი.

ლომინ (ქართული) არაკალენდარული სახელია, საეკლესიიო კალენდრის მიხედვით მას შეეფარდება ლეონ, ლეონტი, არსიანე (მნიშვნელობის მხრივ შეადარეთ აგრეთვე ებრაული არიელ, თურქული არსლან, ასლან და სხვანი). წინათ გვხვდებოდა აგრეთვე ლომ-ისაგან ნაწარმოები ქართული სახელები: ლომია, ლომისა. მათგან ნაწარმოებია მრავალი გვარი: ლომიძე, ლომაძე, ლომიშვილი, ლომაშვილი, ლომიაშვილი, ლომაური, ლომაია, ლომია, ლომთაძე, ლომთათიძე, ლომინაძე, ლომინაშვილი, ლომინეიშვილი, ლომსაძე და სხვანი.

ლონგინოზ (ბერძნული) " შუბოსანი "  ან (ლათინური) " გრძელი ", " ხანდაზმული ". მისი შემოკლებული ფორმაა ლონგო.

ლუარსაბ - ეს ირანული სახელი ორი სიტყვისაგან შედგება: რუდჰრ " წითელი "  და ასპ " ცხენი ". მაშასადამე რუდჰრ-ასპ (საიდანაც მიღებულია სპარული ლუჰრასპ), ნიშნავს " წითელ (ქურანა, წაბლა) ცხენს ". აღსანიშნავია, რომ ირანელები ცხენს დიდ პატივს სცემდნენ და მასთან დაკავშირებულ სახელებს ხშირად არქმევდნენ ბავშვებს. ამიტომაც იქ ბევრია ასპ ( " ცხენი ") დაბოლოებიანი სახელები, რომელთაგან ზოგი ქართულშიც დასტურდება: გულასპი, გორჯასპი (←გოჯასპირ), ბევრასპი, ხაზარასპი და სხვა. ლუჰრასპი ჰქვია " შაჰ-ნამეს "  გმირს, ლეგენდარულ მეფეს. საქართველოში ლუარსაბი ერქვა ორ მეფეს XVI-XVII საუკუნეებში. ლუასრაბის შემოკლებული ფორმაა ლუა, ფონეტიკური ვარიანტია ლევარსი. ამ სახელისაგან მიღებულია გვარები: ლუარსაბიშვილი, ლუარსამიძე, ლუაშვილი.

ლუკა – ლათინური ლუქს ( " სინათლე ") სიტყვა ნათესაობით ბრუნვის ფორმით (ლუკის - " სინათლისა ", " ნათლისა ") ქცეულია საკუთარ სახელად ბერძნულში, სადაც გვხვდება ლუკას, აქედან კი იგი სხვადასხვაგვარი ფონეტიკური სახეცვლილებით შედის მრავალი ქრისტიანი ხალხის ანთროპონიმიაში. იმავე ლათინური სიტყვისაგან მომდინარეობს აგრეთვე რამდენიმე სხვა სახელიც: ლუკიანე, ლუკილიანე, ლუკრეციუსი, ლუკიანა, ლუკინა, ლუკია, ლუკრეცია. ქართულში ლუკა-საგან ნაწარმოებია გვარები; ლუკაშვილი, ლუკავა.

ლუხუმ – გავრცელებული სახელია მთის კუთხეებში. ეტიმოლოგია უცნობია. ლუხუმი ჰქვია ვაჟა-ფშაველას " ბახტიონის "  ერთ-ერთ გმირს, ფშავ-ხევსურთა ლაშქრის მეთაურს, სახელოვან მეომარს.